Katholiek Onderwijs Vlaanderen stelt vandaag nieuwe leerplannen voor de derde graad in het secundair onderwijs voor. Het gaat om de leerplannen algemene vorming voor alle finaliteiten (doorstroom, arbeidsmarkt en dubbele finaliteit) en de leerplannen specifieke vorming voor de arbeidsmarktfinaliteit.
“Dit zijn de eerste leerplannen die gebaseerd zijn op de versoberde minimumdoelen. We voeren uit wat we beloofden na ons verzoek bij het Grondwettelijk Hof: we bieden leraren en schoolteams meer ruimte voor hun professionaliteit en pedagogisch project én houden de ambitie voor kwaliteitsvol onderwijs hoog”, zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen.
Leerplannen zijn het instrument waarmee leraren aan de slag gaan en uitgeverijen educatief materiaal uit ontwikkelen. Ze zijn gesteund op minimumdoelen die voor alle scholen dezelfde zijn en geven aan wat in de les zeker aan bod moet komen.
De leerplannen vertrekken vanuit het vormingsconcept van de katholieke dialoogschool. Ze laten scholen aansluiten bij het pedagogisch project van de school en de beleidsbeslissingen die ze neemt vanuit haar eigen visie op onderwijs (taalbeleid, evaluatiebeleid, zorgbeleid, ICT-beleid, kwaliteitsontwikkeling, keuze voor vakken en lesuren…).
De leerplannen laten ruimte voor het vakinhoudelijk en pedagogisch-didactisch meesterschap van de leraar, maar bieden ondersteuning waar nodig. Ze ondersteunen kwaliteitsontwikkeling en beantwoorden aan het referentiekader voor onderwijskwaliteit. Kwaliteitsontwikkeling volgt uit keuzes die de school maakt bij de implementatie van leerplannen.
“Onze leerplannen gaan uit van de professionaliteit van de leraar en het eigenaarschap van de school en het lerarenteam. Ze bieden voldoende ruimte voor eigen inhoudelijke keuzes en een eigen didactische aanpak van de leraar, het lerarenteam en de school”, zegt Lieven Boeve.
Scholen die leermiddelen van educatieve uitgeverijen gebruiken, zijn niet verplicht om volgend schooljaar met nieuwe leermiddelen aan de slag te gaan. Zo kunnen vakgroepen de tijd nemen om het aanbod grondig te verkennen.
Katholiek Onderwijs Vlaanderen gaat voor genereus en ambitieus onderwijs voor elke leerling. Differentiëren is van belang in alle leerlingengroepen. Leerlingen bevinden zich niet noodzakelijk in dezelfde beginsituatie. Zij hebben soms een sterk verschillende bagage mee vanuit de onderliggende graad, de thuissituatie en vormen van informeel leren. De leerplannen bieden kansen om te differentiëren door te verdiepen en te verbreden en door de leeromgeving aan te passen – zo kunnen scholen leerlingen extra uitdagen, of bijkomende ondersteuning bieden wanneer nodig. Ze nodigen ook uit om te differentiëren in evaluatie.
“Hoe divers ons leerlingenpubliek ook is: met deze leerplannen kunnen schoolteams voor elke leerling de juiste keuze maken. Bijkomende uitdaging voor de leerling die meer verwacht, of extra ondersteuning voor de leerling die moeite heeft: dankzij de ruimte die we in de leerplannen voorzien, kunnen leraren beter het soort onderwijs bieden dat ze willen bieden”, zegt Lieven Boeve.
De leerplannen helpen leerlingen gerichte studiekeuzes te maken. De leerplandoelen sluiten aan bij de verwachte competenties van leerlingen. De feedback en evaluatie beïnvloeden op een positieve manier de keuze van leerlingen na elke graad.
Dankzij de leerplannen kunnen scholen zeker zijn dat de vorming die ze bieden op een logische manier samenhangt. Dat gaat zowel over de verticale samenhang (de plaats van het leerplan in de opbouw van het curriculum) als de horizontale samenhang tussen vakken (zoals wiskunde en fysica, Nederlands en geschiedenis, of aardrijkskunde en biologie), die samenwerking tussen leraren stimuleert.
Leerplancommissies (die bestaan uit leraren, experten hoger onderwijs en pedagogisch begeleiders) voegen in leerplannen doelen en suggesties toe aan de minimumdoelen die de overheid van elke school verwacht. Hieronder enkele voorbeelden.
- Geschiedenis in domeingebonden doorstroom en dubbele finaliteit: historisch denken
- Alle leerlingen (Gemeenschappelijk Funderend Leerplan): reflecteren over ethische keuzes
- Natuurwetenschappen dubbele finaliteit: structuur van genetische informatie en de wetmatigheden bij het overerven van kenmerken
